تاثیر مقدار رطوبت اولیه خاک بر تولید رواناب و هدررفت خاک در بافت های مختلف، تحت باران شبیه سازی شده

مقدار رطوبت خاک سطحی، نقشی مهم و مؤثر در تولید رواناب و هدررفت خاک به­ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک دارد. به­همین ­منظور آزمایشی با هدف تعیین اثر رطوبت اولیه بر رواناب و هدررفت خاک در دو بافت خاک (لومی، لوم­رس­شنی) در زمینی بکر در محدوده دانشگاه زنجان با چهار سطح رطوبت اولیه (یک، چهار، هفت و 10 روزه) انجام شد. آزمایش صحرایی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادقی در ابعاد کرت (80 × 60سانتی­متر) با استفاده از دستگاه شبیه­ساز باران انجام گرفت. برای هر خاک 12 کرت در دامنه­ای با شیب یکنواخت هفت درصد احداث شد. کرت­ها تحت باران شبیه­سازی شده با شدت 55 میلی­متر بر ساعت و تداوم 30 دقیقه­ای قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، تفاوت­ معنی­داری از نظر مقدار رواناب بین خاک­های مطالعاتی وجود داشت (01/0p<) که این موضوع متأثر از مقدار رطوبت اولیه در خاک­ها بود. تفاوتی معنی­ دار در خاک لومی از نظر مقدار هدررفت خاک بین سطوح رطوبتی اولیه مشاهده نشد (05/0p>)، خاکدانه­های با رطوبت اولیه بالا در این خاک در مقابل جداشدگی بوسیله قطرات باران مقاومت کردند، در حالی­که این تغییرات در بین سطوح رطوبتی اولیه خاک لوم­رس­ شنی معنی­ دار بود (05/0p<)، که به مقدار اندک ماده آلی و مقدار بیشتر رس، مرتبط بود. برخلاف انتظار، رابطه­ای معنی­ داری (05/0p>) بین هدررفت خاک و تولید رواناب، تحت سطوح رطوبتی در خاک ­ها مشاهده نشد.